Giới thiệu về đặc sản bánh ít lá gai Cù Lao Chàm ai cũng thích

Bánh ít lá gai Cù Lao Chàm – Một món ăn mà ngày xưa chỉ xuất hiện trong các dịp hội hay ngày Tết giờ đã trở thành đặc sản mà ai cũng có thể thưởng thức. Thứ bánh dẻo dai, ngọt thanh tuy bình dị nhưng lại chinh phục bao tín đồ mê ẩm thực. Cùng Cù Lao Chàm Travel tìm hiểu về món ăn này nhé!

Bánh ít lá gai Cù Lao Chàm – Đặc sản bình dị nhưng khó quên

Nhắc đến các đặc sản của đảo Cù Lao Chàm, ngoài cua đá, mực một nắng, yến sào, bào ngư, rau rừng,… thì không thể không kể tới món bánh ít lá gai.

Là một hòn đảo thuộc Hội An, nằm cách đất liền khoảng 15km. Mặc dù du lịch đã phát triển nhưng nơi này vẫn giữ được nét hoang sơ của thiên nhiên. Và những nét đẹp truyền thống xưa cổ của người dân xứ Quảng.

Bánh ít lá gai Cù Lao Chàm
Cù Lao Chàm khiến bao người say mê với món bánh ít lá gai.

Bên cạnh những hộ dân làm du lịch, đầu tư các dịch vụ phục vụ du khách. Thì vẫn còn không ít hộ duy trì với nghề làm bánh ít lá gai Cù Lao Chàm truyền thống.

Ngày xưa, món bánh ít lá gai chỉ xuất hiện trong các dịp lễ, tiệc tùng hay tết. Nhưng nhờ hương vị thơm ngon mà không biết từ bao giờ nó đã trở thành món bánh mang thương hiệu riêng với hương vị đậm đà, khó quên đối với khách du lịch.

Giới thiệu đôi nét về món bánh ít lá gai Cù Lao Chàm

Những chiếc bánh ít lá gai hình chóp ngày nay đã quá quen thuộc đối với mọi người. Đa phần ai cũng đã thưởng thức thử nhưng ít ai biết được nguồn gốc cũng như ý nghĩa của nó.

Bánh ít lá gai ở Cù Lao Chàm có nguồn gốc từ đâu?

Người dân trên đảo cho biết, dù làm nghề bánh ít lá gai Cù Lao Chàm đã lâu nhưng không biết cụ thể nó có từ năm nào. Chỉ biết theo sự tích xưa, nhân dịp đầu năm mới vua Hùng đã cho mở cuộc thi nấu những món ăn để cúng tổ tiên, trời đất.

Bánh ít lá gai Cù Lao Chàm
Bánh ít lá gai là sự kết hợp hoàn hảo giữa bánh chưng và bánh dày.

Nhờ tính sáng tạo và thông minh của mình, Lang Liêu đã tạo ra thành công hai món: bánh chưng và bánh dày đầy ý nghĩa nên đã dành chiến thắng.

Tuy nhiên, cô con gái út của Vua Hùng muốn từ 2 món bánh này làm ra món bánh khác nữa. Vì thế, nàng đã nghĩ cách lấy nhân của bánh chưng và bỏ vánh của bánh dày kết hợp, tạo ra món bánh tròn và gói lá chuối theo dạng hình chóp, đó chính là bánh ít.

Từ đó, món bánh dần lan truyền trong dân gian và được ưa chuộng cho đến tận bây giờ.

>> Tham khảo: Bào Ngư Cù Lao Chàm món hải sản quý hiếm trên Đảo

Tại sao gọi là bánh ít lá gai?

Sở dĩ bánh ít lá gai Cù Lao Chàm được gọi là bánh ít lá gai vì ngoài bột và đậu xanh thì còn có một thành phần rất quan trọng khác là lá gai. Nên gọi là bánh ít lá gai cũng vì vì thế.

Bánh ít lá gai Cù Lao Chàm
Vì làm từ lá gai nên được gọi với cái tên bánh ít lá gai.

Thực ra, trước kia món bánh này được mọi người ưu ái gọi với cái tên là “bánh nàng út” (do con gái út của vua Hùng có công làm ra). Tuy nhiên, trải qua nhiều đời con cháu nên chỉ gọi đơn giản là bánh ít.

Bánh ít lá gai Cù Lao Chàm giá bao nhiêu?

Sở dĩ nói bánh ít lá gai là đặc sản bình dị, dân giã. Một phần là vì các nguyên liệu làm bánh hết sức đơn giản, một phần là vì mức giá cực kỳ bình dân.

Bánh ít lá gai Cù Lao Chàm
Bánh ít lá gai ngon mà có mức giá rất bình dân.Bánh ít lá gai ngon mà có mức giá rất bình dân.

Mỗi chiếc bánh ít lá gai thơm ngon thường được bán với giá từ 1.500 – 2.000đ. Thông thường họ sẽ bán theo sét chục cái. Do giá rẻ, hợp túi tiền nên du khách hầu như không ai mua chục cái mà từ vài chục cái đến cả trăm cái, thậm chí hơn.

Bánh ít lá gai Cù Lao Chàm có gì ngon mà ai cũng mua về làm quà

Mặc dù có rất nhiều nơi làm bánh ít lá gai nhưng chỉ có ở hòn đảo này thì nó mới mang đúng nét riêng của chiếc bánh, đậm đà tình người xứ Quảng. Mỗi ngày có hàng chục, hàng trăm gói bánh theo tay khách du lịch đi khắp mọi miền.

Đến du lịch Cù Lao Chàm, bạn nhất định phải tìm thử và mua nó mang về làm quà bởi những lý do sau:

Hương vị thơm ngon

Nếu ai đã từng thử rồi sẽ biết, bánh ít lá gai Cù Lao Chàm có hương vị rất riêng, không lẫn vào đâu được. Khi nếm thử có vị ngọt thai, danh dai dai từ lớp vỏ bánh, ăn sâu vào bên trong là phần nhân đậu xanh đầy ắp, bùi bùi.

Bánh ít lá gai Cù Lao Chàm
Bánh ít lá gai tuy mềm dẻo, ngọt nhưng ngon ăn không ngán.

Đặc biệt rất thơm mùi lá gai (thành phần khiến cho chiếc bánh có màu đen). Chỉ chừng ấy nguyên liệu thôi, đơn giản nhưng khi hòa quyện lại với nhau đã tạo nên một tổng thể hài hòa khiến ai ăn một cái rồi lại muốn ăn thêm nhiều cái nữa.

Quan trọng là dù ngọt và dẻo nhưng bạn sẽ không bao giờ thấy ngán. Khác hẳn với những thứ bánh ngọt khác.

Giá cả bình dân, dễ mang theo và sử dụng

Mức giá bình dân là một trong những lý do khiến du khách ai cũng chọn mua bánh ít lá gai Cù Lao Chàm làm quà.

Bánh ít lá gai Cù Lao Chàm
Món bánh bình dị, gọn gàng rất thích hợp để mua mang về.

Như đã nói, chỉ từ 1.500 – 200/cái bánh, tức chỉ bỏ ta từ 15.000 – 20.000đ là bạn đã có thể mua được chục chiếc bánh mang về rồi. Rất rẻ, phù hợp với túi tiền của tất cả mọi người.

Hơn nữa, bánh ít lá gai được gói trong lá chuối sạch sẽ, nhỏ gọn dễ dàng đóng gói và mang theo, khá nhẹ nhàng. Bánh mua về có thể sử dụng ngay mà không cần phải chế biến hay hấp lại.

Cách làm bánh ít lá gai Cù Lao Chàm của người dân trên đảo

Nhìn chiếc bánh ít lá gai, nhiều người cho rằng cách làm rất đơn giản. Tuy nhiên để có được những chiếc bánh mềm dảo, thơm ngon thì phải qua nhiều công đoạn và chế biến khá công phu, cầu kỳ.

+ Chọn và sơ chế lá gai

Bánh ít lá gai Cù Lao Chàm thì chắc chắn phải có lá gai rồi. Lá gai dùng làm bánh, người ta phải chọn loại lá tươi, không được quá non cũng không được quá già. Người dân phải vào tận trong rừng mới tìm được những lá ưng ý.

Bánh ít lá gai Cù Lao Chàm
Lá gai – Nguyên liệu giúp bánh ít có màu xanh đen đẹp mắt

Lá gai sau khi hái về sẽ tước bỏ sóng lá, rửa sạch rồi để ráo và mang đi luộc chín. Theo bí quyết làm bánh của người dân trên đảo thì đun nước luộc lá gai phải dùng rơm thì mới có mùi khói đồng. Mùi khói len vào lá giúp chiếc bánh mang đậm hương vị quê nhà hơn.

Sau khí lá chín mềm thì bớt ram để nguội cho thật ráo nước. Dùng cối hoặc máy xay nhuyễn. Lá gai càng nhuyễn thì màu bánh càng xanh đen đẹp và bánh càng ngon.

Bánh ít lá gai Cù Lao Chàm
Lá gai sau khi luộc chín sẽ đem đi xay nhuyễn.

+ Chế biến bột bánh

Khâu này rất quan trọng vì nó quyết định đến độ ngon của bánh ít lá gai Cù Lao Chàm. Trộn bột bếp (loại bột nếp lúa mới, thơm và dẻo) với hỗn hợp lá gai đã giã mịn. Phải trộn thật kỹ và đều, bởi nếu bột bị lợn cợn thì vỏ bánh sẽ không mịn.

Bánh ít lá gai Cù Lao Chàm
Phải trộn thật kỹ và đều, bởi nếu bột bị lợn cợn thì vỏ bánh sẽ không mịn.

Sau khi pha bột, lá gai, nước và đường theo tỉ lệ phù hợp. Người ta sẽ nhồi kỹ thêm một lần nữa để tạo thành hỗn hợp thật mịn và bóng.

+ Nhân bánh ít lá gai

Tiếp theo trong cách làm bánh lá gai tươi là phần nhân bánh. Nguyên liệu chủ yếu là đậu xanh. Đậu xanh đãi vỏ, rửa sạch rồi hấp chín. Đậu chín thì giã mịn và cho đường vào quyết nhuyễn. Để nguội sau đó vo thành từng viên tròn đều nhau.

Bánh ít lá gai Cù Lao Chàm
Nhân bánh chủ yếu từ đậu xanh, đường và dừa bào sợi.

Để tạo thêm sự hấp dẫn và sự khác biệt cho bánh ít lá gai Cù Lao Chàm. Người ra còn cho thêm cả dừa bào sợi. Dừa sẽ nhúng qua nước sôi để ráo nước cho bớt dầu, thêm ít giọt dầu hoa bưởi vào trộn chung với đậu xanh.

+ Gói bánh ít lá gai

Lá chuối dùng để gói bánh là lá chuối sứ/chuối sát vì có độ mềm dẻo và có màu xanh đẹp mắt sau khi hấp chín. Trên đảo cũng có lá chuối này nhưng vì sản xuất nhiều bánh không đủ nên phải mua từ đất liền thêm.

Bánh ít lá gai Cù Lao Chàm
Để gói được những chiếc bánh ít lá gai đẹp mắt cũng cần kỹ năng.

Tiếp theo chia bột bánh thành những viên đều nhau, dùng tay dàn mỏng và cho viên nhân đậu xanh vào giữa, vo tròn lại.

Lót 2 miếng lá chuối 2 đầu nằm ngược nhau. Cho viên bánh vào và dùng tay gấp các mép lại sao cho thật gọn. Chỉ cần khéo léo một chút là có những chiếc bánh hình tháp xinh xắn.

+ Hấp bánh ít lá gai Cù Lao Chàm

Sau khi gói hết số bánh sẽ đặt bánh vào vĩ tre rồi cho vào nồi hấp cách thủy từ 30 – 45 phút là bánh chín (tùy vào mức độ lửa). Vớt ra để ráo là đã có thể dùng được ngay.

Bánh ít lá gai Cù Lao Chàm
Bánh này rất nhanh chín nên chỉ cần tầm từ 30 – 45 phút.

Nhưng để bánh chín đều, không bị sống hay nhão quá thì bánh phải được xếp thưa, không quá hai chồng. Trong quá trình hấp cũng không được mở nắp vung thường xuyên sẽ làm mất hơi.

Bánh ít lá gai Cù Lao Chàm có mấy loại và loại nào ngon?

Ở thời điểm hiện tại, trên đảo Cù Lao Chàm có khoảng 4 hộ dân làm bánh ít lá gai bán hàng ngày. Có cả bánh ngọt và bánh mặn để phục vụ tối đa nhu cầu của du khách.

Bánh ít lá gai ngọt

Đây là loại bánh được làm nhiều nhất và được du khách yêu chọn mua nhiều nhất. Bánh làm từ bột nếp và phần nhân từ đậu xanh và đường.

Bánh ít lá gai Cù Lao Chàm
Loại bánh ngọt thường làm từ đường và đậu xanh.

Bánh ít lá gai Cù Lao Chàm loại này khá dễ ăn, vị dẻo dai, thơm mùi lá gai kết hợp cùng vị bùi của đậu xanh và vị ngọt của đường, rất kích thích. Quan trọng là có thể để được khá lâu.

Bánh ít mặn

Về cơ bản, bánh ít lá gai mặn không khác gì nhiều. Vẫn là loại bột bánh đó nhưng nhanh bánh sẽ có thêm nấm mèo, cà rốt và thịt heo. Các nguyên liệu này ướp với gia vị muối, đường, bột ngọt, tiêu sọ,… rồi xào chín.

Bánh ít lá gai Cù Lao Chàm
Bánh mặn cũng có nhưng chỉ khi có khách đặt mới làm.

Cách gói và hấp tương tự như bánh ngọt. Bánh ít lá gai Cù Lao Chàm mặn khi ăn, bạn sẽ cảm nhận được mùi thơm dẻo của nếp và vị bùi của đậu xanh, vịt ngọt dai của thịt, nấm và cà rốt. Tạo nên hương vị rất riêng.

Tuy nhiên, chủ yếu vẫn là bán ngọt còn bánh mặn khi nào có người đặt mới làm. Tùy vào khẩu vị của từng người mà sẽ chọn bánh mặn hay bánh ngọt. Trong đó, du khách vẫn thích nhất là bánh ngọt vì có vị khác biệt.

Địa chỉ mua bánh ít lá gai Cù Lao Chàm về làm quà

Mặc dù bánh ít lá gai không phải là một món ăn quá xa lạ và bạn có thể mua nó ở nhiều nơi. Tuy nhiên chỉ có ở hòn đảo này mới mang nét riêng mà ai ăn cũng thích. Để mua làm quà, bạn có thể ghé các địa chỉ sau:

– Mua trực tiếp tại lò bánh

Như dulichculaocham.com.vn đã đề cập ở trên. Trên đảo hiện có khoảng 4 hộ làm bánh. Bạn có thể tìm tới các cơ sở này để tham quan, tìm hiểu về quy trình làm bánh ít lá gai Cù Lao Chàm của người dân địa phương.

Bánh ít lá gai Cù Lao Chàm
Tới trực tiếp tại lò bánh để mua bánh là yên tâm nhất

Sau đó hỏi mua bánh mang về. Mua trực tiếp tại nơi làm bánh vừa đảm bảo về nguồn gốc, chất lượng vừa có mức giá rẻ hơn. Đặc biệt là nếu mua với số lượng nhiều. Thậm chí có thể thử trước nữa đó nhé!

– Các quầy hàng ở Xóm Cấm

Nếu để ý khi tham quan các địa điểm ở Bãi Làng. Nhất là khu vực xóm Cấm, bạn sẽ bắt gặp rất nhiều bà/cô và quầy hàng rong bán bánh ít lá gai Cù Lao Chàm.

Bánh ít lá gai Cù Lao Chàm
Dọc đường ở xóm Cấm có nhiều cô bán bánh ít lắm.

Bánh được đựng trong những chiếc thau hoặc rổ nhựa và đề biển rõ ràng. Nếu tiện bạn có thể ghé vào gỏi và mua một ít mang theo. Ngoài bánh ít, họ còn bán cả bánh su sê nữa đó.

– Chợ Tân Hiệp Cù Lao Chàm

Chợ Tân Hiệp là khu chợ duy nhất và lớn nhất đảo. Đồng thời cũng là một địa điểm du lịch hấp dẫn không thể thiếu trong lịch trình tour Cù Lao Chàm 1 ngày. Tại đây bày bán khá nhiều mặt hàng, từ hải sản tươi sống, hải sản khô đến các đặc sản làm quà, đồ lưu niệm.

Bánh ít lá gai Cù Lao Chàm
Bạn có thể ghé chợ Tân Hiệp để mua bánh ít.

Tất nhiên là có bánh ít lá gai. Bạn có thể tìm thấy các cô bán bánh ngồi ở cổng chợ hoặc khu đồ khô hoặc các gian hàng ẩm thực. Giá bán cũng chỉ khoảng 2.000đ đổ lại thôi.

Mua bánh ít lá gai Cù Lao Chàm về làm quà cần lưu ý gì?

Chiếc bánh ít lá gai tuy nhỏ, bình dị nhưng vô cùng ý nghĩa và thơm ngon. Vì thế dễ hiểu tại sao nhiều người lại thích và chọn mua về làm quà tặng, quà biếu sau mỗi chuyến đi. Nếu có ý định mua loại đặc sản này, bạn cần lưu ý:

  • Bánh được mua trực tiếp trên đảo sẽ ngon hơn khi mua ở Hội An hay Đà Nẵng vì ở Cù Lao Chàm có nước giếng cổ và lá gai tươi nên bánh thơm, ngọt hơn.
  • Khi mua bánh ít lá gai Cù Lao Chàm, bạn nên kiểm tra và ngửi mùi xem có phải bánh mới không. Nếu là bánh cũ sẽ khá cứng, lá hơi khô và dễ có mùi thiu.
Bánh ít lá gai Cù Lao Chàm
Bạn nhớ kiểm tra bánh trước khi mua nhé.
  • Mặc dù mức giá được niêm yết nhưng nếu mua với số lượng nhiều, hơn cả trăm cái bạn có thể thương lược để có mức giá yêu thương hơn.
  • Nếu được bạn nên đến các lò sản xuất bánh ít để xem quy trình làm bánh, thử bánh trước khi mua cho yên tâm hơn. Đây cũng là trải nghiệm khá thú vị đó.

Một số thắc mắc về đặc sản bánh ít lá gai Cù Lao Chàm

Nhắc đến món bánh gai trên đảo Cù Lao Chàm, ngoài những thông tin trên còn một số thắc mắc mà nhiều du khách đang muốn biết như:

Bánh ít lá gai để được bao lâu?

Bánh ít lá gai làm từ các thành phần tự nhiên, không chất bảo quản nên thường sẽ để được khoảng 3 ngày (ở nhiệt độ phòng khô ráo, thoáng mát).

Bánh ít lá gai Cù Lao Chàm
Tùy vào cách bảo quản mà có thể để bánh được hơn 10 ngày.

Còn nếu bảo quản trong tủ lạnh có thể kéo dài tầm 10 ngày. Trước khi ăn bạn chỉ cần cho vào xửng hấp hấp lại cho mềm là ngon lành.

Ăn bánh ít lá gai Cù Lao Chàm có béo không?

Một chiếc bánh ít lá gai có khoảng 300 calo. Với lượng calo này không thể làm cơ thể béo lên nhưng không có nghĩa không tăng cân. Nếu ăn với số lượng nhiều và trong nhiều ngày sẽ khiến bạn mập lên đó. Vì thành phần toàn là bột, đậu xanh và đường.

Bánh ít lá gai Cù Lao Chàm
Bánh ít lá gai không nhiều calo nhưng ăn nhiều sẽ béo đó.

Bảo quản bánh ít lá gai như thế nào?

Yếu tố thời tiết ảnh hưởng nhiều đến chất lượng bánh. Nếu trời quá nóng, dễ khiến bánh bị ôi thiu. Tốt nhất bạn nên thưởng thức hết trong 1 – 2 ngày. 

Hoặc nếu không dùng hết thì cho vào túi nilon bọc kín lại và cho vào ngăn lạnh hoặc ngăn đá sẽ để được lâu hơn so với để ngoài trời bình thường.

Những đặc sản làm quà khác ngoài bánh ít lá gai Cù Lao Chàm

Nếu bạn thấy món bánh ít lá gai chưa đủ làm bạn hài lòng. Bạn muốn tìm thêm nhiều đặc sản để làm quà cho nhiều người nữa thì có thể tham khảo thêm những gợi ý sau:

+ Mực một nắng

Mua gì làm quà ngoài bánh ít lá gai Cù Lao Chàm, mực một nắng là món ngon bạn không nên bỏ qua. Mực một nắng ở đây nổi tiếng thơm ngon, có nhiều gia trị dinh dưỡng. Mực được làm từ loại mực ống và mực lá tươi nên giày thịt và ngọt, dai vừa phải.

Đặc sản khác ngoài bánh ít lá gai Cù Lao Chàm
Mực một nắng – Đặc sản nổi tiếng của vùng biển đảo này.

>> Xem thêm: Mực Một Nắng ở Cù Lao Chàm có ngon không, giá bao nhiêu?

+ Yến sào Cù Lao Chàm

Yến sào được xem là món quà vô giá mà thiên nhiên ưu ái ban tặng. Sở dĩ được ví như “vàng trắng” giữa biển khơi của thành phố Hội An vì yến sào có nhiều công dụng tuyệt vời đối với sức khỏe.

Trên đảo có nghề khai thác và sản xuất yến nên nếu mua trực tiếp giá sẽ rẻ hơn so với trên đất liền.

Đặc sản khác ngoài bánh ít lá gai Cù Lao Chàm
Yến sào tuy đắt đỏ nhưng xứng đáng với đồng tiền.

+ Rau rừng, lá rừng

Ngoài bánh ít lá gai Cù Lao Chàm thì rau rừng cũng là đặc sản rất đỗi bình dị. Trên đảo có tới 37 loại rau rừng với mùi thơm khác nhau. Có loại thích hợp để nấu canh, luộc như: rau đắng, mã đề, rau dớn, rau lủi,…

Đặc sản khác ngoài bánh ít lá gai Cù Lao Chàm
Chỉ 10.000đ/túi lá rừng nấu nước uống tốt cho sức khỏe.

Cũng có loại dùng để phơi khô để nấu nước uống tốt cho sức khỏe. Mỗi gói lá rừng khô bán quanh đảo chỉ có giá 10.000đ/gói thôi.

+ Các loại đặc sản biển

Các loại đặc sản từ biển có thích hợp để làm quà mà ban có thể mua như: hải sản khô (tôm khô, cá khô, mực khô,..) hoặc ốc vú nàng, đặc biệt là cua đá – loài cua chỉ có ở Cù Lao Chàm có đặc điểm thịt ít nhưng chắc, thơm. Tuy nhiên giá khá đắt từ 800.000 – 1 triệu đồng/kg.

Đặc sản khác ngoài bánh ít lá gai Cù Lao Chàm
Bạn cũng có thể mua các loại hải sản khô làm quà.

Từ lâu, bánh ít lá gai Cù Lao Chàm đã trở thành món ăn không thể thiếu và cũng là niềm tự hào của người dân nơi đây. Chẳng phải cao lương mỹ vị gì nhưng bất kỳ du khách nào đến đây đều thích thú với những chiếc bánh nhỏ xinh. Rồi trực tiếp thử và tận tay mua về làm quà biếu cho người thân.

Tuyết Nhi – Dulichculaocham.com.vn

Trả lời

Email của bạn sẽ không được hiển thị công khai. Các trường bắt buộc được đánh dấu *